២.២. សិក្សា​អំពី​ផ្នែក​ទន់​របស់​កុំព្យូទ័រ​ (Software)

Software គឺជា​ផ្នែក​ទន់​ដែល​អាច​មើល​ឃើញ ​តែ​មិន​អាច​ប៉ះ​បាន​ ឬ គេ​អាច​ហៅ​ម្យ៉ាងទៀត​ ថា​ជា​ កម្មវិធី​សម្រាប់​ដំណើរ​ការ​លើ​ម៉ាស៊ីន​កុំព្យូទ័រ​ (Program) ។

Software ចែក​ចេញ​ជា​ពីរ​ប្រភេទ​គឺ៖ System Software/ Operating System(OS) និង Application Software ។

២.២.១. System Software/ Operating System(OS)

Operating System ឫ​ហៅ​ជា​ភាសា​ខ្មែរ​ថា​ប្រព័ន្ធ​ប្រតិបត្តិការ​ គឺ​ជា​កម្មវិធី (Software) សំខាន់​បំផុត​ដែល​ដំណើរការ​លើ​កុំព្យូទ័រ។​ វា​ក្ដោបក្ដាប់​និង​គ្រប់គ្រង​នូវ​អង្គ​ចងចាំ​និង​អង្គ​គណនា​របស់​កុំព្យូទ័រ បន្ថែម​ទាំង​កម្មវិធី​ផ្សេងៗ​និង​ផ្នែក​គ្រឿង (Hardware) ទាំង​មូល។​ អនុញ្ញាត​ឱ្យ​យើង​អាច​ធ្វើ​ការ​ភ្ជាប់​ទំនាក់ទំនង​បញ្ជា​កុំព្យូទ័រ​ ដោយ​មិន​ប្រើប្រាស់​ភាសា​និយាយ​ជាមួយ​វា។ បើ​គ្មាន​ប្រព័ន្ធ​ប្រតិបត្តិការ​ទេ កុំព្យូទ័រ​ដំណើរការ​ក៏​ឥត​ន័យ​ដែរ។

Operating System(OS) ដំណើរការ​លើ​កុំព្យូទ័រ​ត្រូវ​បាន​ចែក​ជា ៣ សំខាន់ៗ​ រួមមាន Microsoft Windows, Mac OS X និង Linux។

​ -Microsoft Windows: ក្រុមហ៊ុន Microsoft បាន​បង្កើត​ប្រព័ន្ធ​ប្រតិបត្តិការ Windows ពាក់​កណ្ដាល​អំឡុង​​ឆ្នាំ ១៩៨០ មាន​ជំនាន់ Windows ល្បីៗ​រួម​មាន Windows Vista (2007), Windows 7 (2009), Windows 8 (2012) រហូត​ដាក់​បង្ហាញ​ដល់ Windows 10 នៅ​ឆ្នាំ ២០១៥ ហើយ​ជា​ OS ពេញ​និយម​បំផុត​ក្នុង​ពិភពលោក។

-Mac OS X: បង្កើត​ឡើង​ដោយ​ក្រុមហ៊ុន​អាមេរិក Apple ដើម្បី​តម្រូវ​ការ​ប្រើប្រាស់​លើ​ពពួក​កុំព្យូទ័រ Macintosh របស់​ខ្លួន។​ ជំនាន់​របស់​វា​រួម​មាន Lion (2011), Mountain Lion (2012), Mavericks (2013), Yosemite (2014) និង EI Capitan (2015)។ តែ​ទោះជា​យ៉ាងណា​ក៏ដោយ​ចំនួន​អ្នក​ប្រើប្រាស់​ក៏​នៅ​មាន​តិចតួច។ ទាក់ទង​នឹង​ផ្ទៃ​កម្មវិធី មនុស្ស​ជា​ច្រើន​ទទួល​ស្គាល់​ថា Mac OS X មាន​លក្ខណៈ​ស្រស់​ស្អាត​ ត្រជាក់​ភ្នែក​ ជាង Windows។

-Linux: Linux : ជា​ប្រព័ន្ធ​ប្រតិបត្តិការ​ខុស​ពី Windows ដោយ​វា​ជា OS អាច​ធ្វើ​ការ​កែច្នៃ​បាន​ពី​សំណាក់​អ្នក​ប្រើ​ជុំវិញ​ពិភពលោក ខុស​ពី Windows ចេញ​ពី​ក្រុមហ៊ុន​មក​ស្រេច។ ទៀត​សោត​ Linux ដាក់​ឱ្យ​ទាញ​យក​ឥត​គិត​ថ្លៃ ផង​ដែរ។

២.២.២. Application Software

គឺ​ជា​កម្មវិធី​តូច​ៗ​របស់​កុំព្យូទ័រ​ដែល​អាច​ដំណើរការ​បាន​បន្ទាប់ពី​បាន​បញ្ចូល​ Operating System រួចហើយ។

Application Software ទាំងនោះ​មាន​ច្រើន​រួម​មាន​ដូចជា៖

• Microsoft Office
• open office
• Adobe Photoshop
• Utilities
• Corel Draw
• Auto CAD
• Anti-Virus…។